بررسی پتانسیل آللوپاتیک کلزا برای مدیریت علف های هرز تاج خروس، خرفه، سلمه تره، کاتوس و عروسک پشت پرده

مطالعه ای آزمایشگاهی برای تعیین اثرات آللوپاتیک برگ، گل و ریش? کلزا (brasica napus) روی درصد جوانه زنی علف های هرز تاج خروس (amaranthus retroflexus)، خرفه (portulaca oleracea)، سلمه تره (chenopodium album)، کاتوس (cynanchum acutum) و عروسک پشت پرده (physalis alkekengi) انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پای? کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف عصاره بخش های مختلف کلزا (برگ، ریشه و گل) و غلظت های 0، 25، 50، 75 و 100 درصد عصاره بود. واحدهای آزمایشی شامل پتری دیش هایی به قطر 9 سانتی متر بودند. به منظور محاسب? خصوصیات جوانه زنی، در انتهای دوره جوانه زنی، درصد بازدارندگی طبق روش ایستا برای هر علف هرز جداگانه محاسبه شد. از محلول پلی اتیلن گلایکول 6000 (peg)، برای تفکیک بین اثرات اُسمتیک و آللوپتیکِ عصار? آبی کلزا استفاده شد. نتایج آزمایش نشان داد که عصاره آبی اندام های مختلف کلزا روی درصد جوانه زنی علف های هرز دارای اثرات بازدارنده دگرآسیب است، به طوری که با افزایش غلظت عصاره درصد جوانه زنی گیاهان مذکور کاهش یافت. در بین این علف های هرز خرفه بیشترین و کاتوس کمترین حساسیت را نسبت به عصاره کلزا نشان داد. شدیدترین اثرات آللوپاتیک به عصاره ریشه و ضعیف ترین آن به گل کلزا مربوط بود. نتایج نشان داد که عصار? ریش? کلزا سبب افزایش معنی دار میزان ممانعت از جوانه زنی علف های هرز شد (70% در خرفه، 57% در تاج خروس، 51% در سلمه تره، 48% در عروسک پشت پرده و 32% در کاتوس). در حالی که عصار? گل کلزا سبب کمترین میزان ممانعت از جوانه زنی علف های هرز شد (27% در خرفه، 21% در عروسک پشت پرده ، 20% در تاج خروس، 15% در سلمه تره و 7% در کاتوس). غلظت های مختلف peg، اثر معنی داری روی درصد جوانه زنیِ علف های هرز مورد بررسی نداشت، بنابراین تمامی اثرات بازدارندگی مشاهده شده در عصاره ها، مربوط به مواد آللوکمیکال موجود در آنها می باشد. نتایج نشان داد که خصوصیات دگرآسیبی کلزا می تواند بر جوانه زنی گونه های علف هرزی مثل خرفه، تاج خروس، سلمه تره و عروسک پشت پرده تأثیر بگذارد. بنابراین کلزا، امکان کاهش مصرف علف کش در سیستم های تولید محصول و کشت های بدون شخم را فراهم می سازد.